Við hjá Íslenska náttúruverndarsjóðnum (IWF) höfum skilað inn athugasemdum við tillögu nokkurra þingmanna til þingsályktunar um endurskoðun á laga- og reglugerðaumhverfi sjókvíaeldis. Hér fyrir neðan eru fyrstu málsgreinar athugasemda okkar. Umsögnin mun birtast á vef Alþingis en fylgir líka hér.
IWF styður skipan starfshóp til þess að yfirfara laga- og reglugerðaumhverfi sjókvíaeldis með hliðsjón af gjaldtöku af fiskeldi en leggur til breytt markmið hópsins:
a) að gjaldtöku verði háttað þannig að sjókvíaeldisiðnaðurinn greiði gjöld í ábyrgðasjóð fyrir afnot sín af hafsvæðum innan efnahagslögsögu Íslands sem tryggja að hægt sé að bæta það tjón sem hann veldur á lífríki, náttúru og verðmætum annarra, hvort það sem það eru einstaklingar eða lögaðilar.
b) að tryggja að upphæð í slíkum ábyrgðasjóði verði nógu há til að standa undir hreinsun vegna plastmengunar og braki frá þessum iðnaði á hafsvæðum og strandlengju við þjóðlendur þegar þessi iðnaður hverfur á braut, en fyrir liggur spá um að hefðbundið sjókvíaeldi í opnum netapokum verði liðið undir lok í kringum 2030.
c) að endurskoðun þessari og tillögur að lagabreytingum sem tryggja markmið hennar skal vera lokið og skýrsla kynnt Alþingi eigi síðar en í lok árs 2022.
Til grundvallar
Við hjá IWF viljum færa fyrst til bókar að öll laga- og reglugerðarsetning um fiskeldi á að hafa til grundvallar að þau fyrirtæki sem vilja stunda sjókvíaeldi eiga að tryggja að fiskur sleppi ekki úr netapokum þeirra út í náttúruna. Villtir laxastofnar eiga ekki að bera neina áhættu af þessari starfsemi.
Villtir laxastofnar eiga samkvæmt lögum um náttúruvernd (1. og 2. gr. nr. 60/2013 með síðari breytingum) sjálfstæðan tilverurétt í náttúru Íslands. Samningur Sameinuðu þjóðanna, sem Ísland er aðili að, kveður á um vernd líffræðilegrar fjölbreytni lífríkisins með sérstakri áherslu á að vernda lífríki á öllum skipulagsstigum þess, þar með talið þeirra erfðaauðlinda sem lífríkið býr yfir.
Við óskum eftir því að fulltrúi/fulltrúar náttúruverndarsamtaka verði í starfshópnum um breytt laga- og reglugerðaumhverfi sjókvíaeldisins.